In dit artikel uit de serie tuinplanten lees je alles over een bloeiende plant de giftige Monnikskap of Akoniet, Aconitum die in de nazomer de tuin opfleurt met haar majestueuze bloemen. Wat is de beste standplaats, welke verzorging is nodig, wanneer en hoe snoeien en vermeerderen van de Monnikskap en wat zijn de beste Monnikskapsoorten om te kopen.

Tags/labels: RobsTuinplanten, Borderplant, Aconitum, Giftig

Monnikskap of Akoniet

Monnikskap, in Nederland ook Akoniet genoemd is een vaste plant uit de ranonkelfamilie. Het geslacht Aconitum bestaat uit enkele honderden soorten en is te vinden op het gehele noordelijke halfrond.

Monnikskap soorten worden al jaren gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde en in de Indiase Ayurveda. Ook zijn er een aantal homeopathische toepassingen waarvoor akoniet in Nederland wordt gebruikt.

Etymologie Aconitum

De geslachtsnaam Aconitum  is afgeleid van de oude havenstad aan de zwarte zee: Aconis. De Nederlandse naam Monnikskap verwijst naar de vorm van de bloemen, zoals op de foto’s duidelijk is te zien.

Monnikskap in Harrie Potter

Monnikskap wordt genoemd in de eerste Harry Potter boek de Steen der Wijzen, als hem door Sneep gevraagd word: “Wat is het verschil tussen Monnikskap en akoniet?” Harrie weet het niet en Sneep zegt “Monnikskap en Akoniet zijn één en dezelfde plant!”.

Beschrijving Monnikskap

Monnikskap is een plant die groeit vanuit een dikke kruipende wortelstok. Vanuit de wortels komen sterke, onvertakte stengels met de bijzondere, diep ingesneden, groene bladeren. Aan het eind van de stengels vinden we in de periode van juli tot en met oktober, het hebt vroeg en laat bloeiende akonieten, de prachtig gearderde, helmvormige bloemen. De plant vormt na de bloei zaad.

Is Monnikskap giftig?

Monnikskap is één van de giftigste planten die we kennen. De planten bevatten het gif Aconitine, dat verschillende toxische effecten heeft. Aconitine is een gif dat bij aanraking blaren op de huid kan veroorzaken. Monnikskap bevat net als andere soorten uit de Ranonkelfamilie ook het eveneens giftige protoanemonine. Het gif van Akoniet kan worden opgenomen via de huid. Deze plant dient dan ook liefst uitsluitend met handschoenen te worden aangeraakt. Geef Monnikskap niet als groenvoer aan konijnen en andere huisdieren.

In India wordt het gif gebruikt om tijgers mee te doden. In Engeland werd het gif van de Monnikskap in de middeleeuwen gebruikt om wolven mee te doden. De oude Nederlandse naam Wolfswortel en de Engelse naam wolfsbane (wolvengif) herinneren daar nog aan. Het gif van bepaalde Monnikskapsoorten wordt sommige Aziatische stammen gebruikt voor pijlpunten om een prooi te doden. Lang geleden werd Monnikskap gebruikt om  de romeinse keizer Claudius de eerste mee te doden.

Monnikskap is niet alleen giftig maar bepaalde soorten hebben ook een hallucinerende werking. Het wordt nog steeds door sjamanen gebruikt om hallucinaties mee op te wekken.

Toepassing akoniet in de tuin.

Akoniet wordt in tuinen geplant voor het prachtige, attractieve blad en natuurlijk de bijzondere bloemen die laat in het seizoen de tuin opfleuren. Ook wordt Monnikskap geplant als snijbloem. Voor de tuin er talloze prachtige cultivars en hybriden gekweekt. Heel geschikt voor Nederland en België zijn onder meer:

• Aconitum carmichaelii ‘Royal Flush’, diep paarsblauwe bloemen
• Aconitum. carmichaelii ‘Wilsonii’, lichtblauw
• Aconitum ‘Eleonara’, roomwitte bloemen met een paars tintje
• Aconitum Ferox, paarse bloemen, bijzonder giftig
• Aconitum Lycoctonum, geelbloeiend
• Aconitum ‘Pink Sensation’, mooie roze bloemen
• Aconitum Napellus 'Album', roomkleurig, groot blad
• Aconitum Napellus 'Newry blue', violet
• Aconitum Napellus 'Stainless Steel', mooie witte bloem, blauw geaderd.
• Aconitum × Cammarum ‘Bicolor’, wit-blauwe bloemen

Standplaats en planten Monnikskap

Akoniet heeft behoefte aan een plek met halfschaduw, liefst een gedeelte van de dag in de schaduw van een paar hoge bomen. De grond moet humusrijk, vruchtbare , vochtig en liefst enigszins kalkrijk zijn. Bewerk het plantgat daarom met een deel kalkrijke mest, zoals kippen mest, en een deel compost. Elke drie tot vier jaar dient te wortelstok te worden opgegraven en gescheurd, dit houdt de plant jong. Gebruik altijd handschoenen, de wortel is het giftigste deel van de plant. Voor de winter voorzie je de plant van een verse mulchlaag.

Monnikskap snoeien

Monnikskap kan in het najaar worden gesnoeid. Het verwijderen van uitgebloeide bloemen zorgt voor een tweede bloei. Gebruik ook bij het snoeien altijd handschoenen.

Monnikskap vermeerderen

Monnikskap kan gemakkelijk worden gescheurd in het najaar. Graaf de kluit op en trek de wortels in stukken. Elk deel kan opnieuw opgeplant worden. Gebruik hiervoor altijd handschoenen! Ook kan Monnikskap eenvoudig worden gezaaid.  

Monnikskap

Een giftige schoonheid

Klik hier voor Rob's tuinplanten of klik hier specifiek voor Rob's vijverplanten..