Zelf compost maken

In deze reeks artikelen over de makkelijke moestuin lees je alles over zelf compost maken en wat compost is en waarom het zo goed is voor je tuin. Welke soorten compost kennen we, hoe maak je compost en wanneer is de compost klaar.

Tags/labels: RobsMoestuin, RobsKruidenplanten, RobsGroentenplanten, Compost

De Moestuin

Een moestuin is een tuin voor het verbouwen van groenten, kleinfruit en kruiden. Een moestuin kan groot zijn, maar ook klein. Zelfs op een balkon kan een moestuin worden opgezet. De planten kunnen gekweekt worden in de volle grond, maar ook op een balkon in potten of bakken of overdekt in een kas of broeibak.

In deze serie artikelen gaat het over de makkelijke moestuin. Een moestuin voor mensen die wel hun eigen groenten, kleinfruit en kruiden willen verbouwen maar er niet dagelijks al te veel tijd aan willen besteden. Daarom kiezen we ook voor soorten die gemakkelijk te verbouwen zijn. Zo is lekker eten uit eigen teelt voor iedereen weggelegd.

Wat is compost?

Compost is het humusrijke eindproduct van de compostering van plantaardige resten zoals gras, bladeren, groeten- en fruitresten. Het is een donkere grond met de reuk van bosgrond. De compostering, een biologisch proces voor het afbreken van het plantmateriaal, gebeurt door micro-organismen, slakken, wormen en kevers en andere bodemorganismen. 

Doel compost

De compost wordt aan de grond toegevoegd als bodemverbeteraar en niet zozeer als meststof. Ook wordt compost gebruikt om te mulchen.  Compost heeft veel voordelen:

• voegt bodemorganismen toe aan de grond.
• verbetert de waterhuishouding
• verbetert de zuurstoftoevoer aan de grond
• verbetert de wortelstructuur van planten
• verbetert de bodemstructuur
• vermindert het vervoer en de afvalberg

Zelf compost maken

Compost zelf maken is niet moeilijk maar er zijn wel een aantal fundamentele voorwaarden voor het maken van goede compost:

1. Lucht. De micro-organismen die verantwoordelijk zijn voor de compostering zijn aerobe bacteriën, dit wil zeggen dat zij zuurstof nodig hebben. Bij onvoldoende zuurstof nemen de anaerobe bacteriën het over en dan gaat de composthoop erg stinken. Zorg dus voor los materiaal en veel plekken waar de zuurstof bij kan.
2. Vocht.  Een goede composthoop is altijd vochtig. Is de composthoop droog dan gebeurt er niets en is de hoop nat dan gaat alles rotten en stinken.
3. Warmte. De composthoop werk beter met wat warmte. Daarom heb je doorgaans afgesloten ruimtes met wat gaten voor de zuurstof.
4. Samenstelling. Een goede composthoop heeft een combinatie van groen materiaal zoals gras en groene bladeren, schillen en zwart materiaal zoals takjes, zaagsel, stro en gedroogd materiaal. Hoe diverser de samenstelling hoe beter.

Wat mag op de composthoop en wat niet? 

Geschikte compostmaterialen zijn:

• Koffieprut en theeblaadjes
• Bladeren, gras, bloemen en stengels
• Fruit- en groente afval
• Stro en hooi
• Eierschalen
• Plantaardige etensresten
• Zaagsel en houtkrullen
• Konijnen en kippenuitwerpselen

Vermijdt behandeld hout, vlees en botten, ziek plantmateriaal, onkruidwortels en zaden, honden- of kattenuitwerpselen en menselijke ontlasting.

Compostton of compostbak

Voor het maken van compost zijn speciale tonnen of bakken in de handel. Deze zijn goed bruikbaar. Van boven vul je ze aan met vers materiaal en beneden haal je de compost eruit. Het nadeel van deze tonnen is dat ze vrij duur zijn en het is niet gemakkelijk om even met een riek het materiaal wat los te maken. Het voordeel is dat het er netjes uitziet.

Composthoop

Met wat resthout kun je ook gemakkelijk een open composthoop maken. Het voordeel hiervan is dat het heel goedkoop is.

Het nadeel is dat het er minder mooi uitziet en de condities (warmte en vocht) zijn minder goed te regelen.

Vuilniszak

De goedkoopste composter is een gewone vuilniszak. Deze manier is vooral geschikt voor bladeren. Vul een zak met bladeren, prik een paar gaatjes in de zijkant en laat hem een half jaar onder een paar struiken staan. Daarna heb je geweldige bladermulch.

Vullen van de composthoop

Zorg bij het vullen van de composthoop dat verschillende materialen zoveel mogelijk gemengd worden, bijvoorbeeld een laagje gras en daarna een laag bladeren, et cetera. Er bestaan biologische startsets met nuttige bacteriën en schimmels. Je kunt ook gewoon wat schepjes tuinaarde in de composthoop verwerken. Dan krijg je voldoende bodemorganismen om de compostering op te starten.

Wanneer is de compost klaar?

Als het materiaal donkergekleurd is en een lekkere boslucht heeft, dan is de compost klaar. Afhankelijk van het materiaal duurt dat 3 tot 12 maanden.

Veel succes!

Uit de gemakkelijke moestuin reeks:

Kweken en telen van aalbes en zwarte bes, aardappelen, aardbeien, abrikozen, andijvie, Blauwe Honingbes, Blauwe bes,  druiven, kiwi’s, kaki, kruisbessen, prei, pruimen, rabarber, rode pepers, sugar snaps, tomaten, uien, vijgen, walnoten.

Kweken en telen van basilicum, citroenmelisse, hysop, laurier, munt, komkommerkruid, rozemarijn, salie en tijm.

Tevens algemene artikelen over kweken en telen van groenten, tuinkruiden, kleinfruit en over groenbemesting, daktuin, vierkante meter tuin, zaaien, verticaal tuinieren, window farming, mulchen en compost maken. Artikelen over het houden en verzorgen van honingbijen, ganzen, kippen, konijnen en pauwen.

Artikelen over het bestrijden van bladluis, slakken, wolluis en schildluis.