In dit artikel uit de serie tuinplanten lees je alles over Akelei of Aquilegia​, een bijzondere, laat in het voorjaar bloeiende, plant met de kenmerkende, haast varenachtige bladeren en de bloemen met de lange sporen. Wat is de beste standplaats, hoe Akelei te planten, de beste verzorging en vermeerderen. Wat is de bloeitijd en welke ziekten kent Akelei.

Tags/labels: RobsTuinplanten, Aquilegia, Borderplant, Cottagetuin

Akelei

Akelei is een vast plant die afkomstig is uit het Noordelijk halfrond: Europa, Azië en Noord-Amerika. Akelei is een lekker ouderwetse tuinplant die vanwege haar vele kleuren en vormen nog steeds populair is.

Er bestaan tientallen soorten Akelei en er zijn tal van hybriden en variëteiten gekweekt, elk met hun eigen unieke eigenschappen.

Wilde akelei (Aquilegia vulgaris), is de enige soort die in Nederland in het wild voorkomt. Akelei is een kortlevende vaste plant die gewoonlijk niet ouder dan drie of vier jaar wordt.

De naar achteren staande sporen van Akelei werden door de oude Grieken in verband gebracht met Aphrodite en door de Romeinen met Venus, dit vanwege hun gelijkenis met de fallus. De Kelten was zagen de wilde Akelei als een bloem die een opening naar de ‘andere wereld’ was. Christenen zagen de naar achteren staande bloemblaadjes als vijf duiven en daarmee als de heilige geest. De drielobbige bladeren werden gezien als een verwijzing naar de heilige Drievuldigheid. Akelei wordt daarom op veel christelijke schilderijen afgebeeld.

Etymologie aquilegia

De geslachtsnaam 'aquilegia' is afgeleid van het Latijnse 'aquila' of 'adelaar', naar de vorm van de sporen van de bloem die aan de klauwen van een adelaar doen denken. 

In Italië kwam ik een andere verklaring tegen. Volgens de Italianen stamt de geslachtsnaam af van het Latijnse 'Aquilegium' of 'waterreservoir'.

Een naam die de plant gekregen zou hebben omdat de bloemkelkjes water opvangen, bij regen of dauw.

Beschrijving Akelei

Akelei is een plant die in een rozet groeit vanuit een verdikte wortelstok. Het drielobbige, gegroefde blad heeft een wat varenachtig uiterlijk en is erg decoratief. De kleur verschilt van lichtgroen tot blauwgroen. In het late voorjaar en de vroege zomer verschijnen de prachtige bloemen met hun lange bloemkelken en hun gekromde, naar achter gerichte, sporen, gevolgd door het zaad.

Is Akelei giftig?

Ja, alle delen van de plant zijn, in meer of mindere mate giftig. Akelei is nauw verwant aan de, eveneens giftige, Monnikskap en produceert gif met een cardiogene werking. Ben je gevoelig voor sommige planten dan is het beter om handschoenen te dragen bij het aanraken of knippen van Akelei.

Geef Akelei daarom niet als groenvoer aan konijnen en andere huisdieren.

Toepassing Akelei In de tuin

Akelei is een populaire plant voor de cottagetuin of andere tuinen met een natuurlijke beplanting omdat de planten zich vrij makkelijk uitzaaien. Ook ontstaan er kruisingen tussen verschillende Akeleiplanten waardoor spontaan nieuwe kleur- en vormcombinaties ontstaan. Akelei is daarom minder geschikt voor formele tuinen. Akelei combineert heel mooi met vrouwenmantel. Ook in de romantische tuin is Akelei op zijn plaats.

Er bestaan talloze hybriden en variëteiten van Akelei. De volgende zijn erg mooi:

• Aquilegia vulgaris 'Adelaide Addison', blauw/witte bloemen
• Aquilegia alpina, paarsblauwe bloemen
• Aquilegia 'Black Barlow', donkerpaars tot zwarte bloemen
• Aquilegia 'Blue Star', blauwwitte bloemen
• Aquilegia Canadensis, geelrode bloemen
• Aquilegia ‘Crimson star’, rood-witte bloemen
• Aquilegia chrysantha ‘Flore Pleno’, gevulde Oranje/gele bloem, heel bijzonder
• Aquilegia chrysantha ‘Yellow Queen’, geheel gele bloem
• Aquilegia caurulea, blauwe bloemen
• Aquilegia eximia, waanzinnig mooie rode bloemen, mijn favoriet
• Aquilegia formosa, rode bloemen
• Aquilegia 'Green Apples', crèmekleurige, gevulde bloemen
• Aquilegia longissima, prachtig gele bloemen
• Aquilegia 'Lime sorbet', gevulde witte bloemen
• Aquilegia 'Pagoda Pink & White’, zacht roze en witte bloemen
• Aquilegia 'Nora Barlow' , mooie gevulde bloem, rozerode-groene bloem
• Aquilegia 'Swan Pink and Yellow', prachtige lange, geel-roze bloem

Standplaats en planten van Akelei

Akelei is een gemakkelijke plant die zich goed aanpast aan de verschillende omstandigheden. De ideale plek voor Akelei is de halfschaduw, in goed gedraineerde doch vochtige grond. Een plaats in de volle zon kan, mits de grond altijd vochtig blijft. Akelei houdt van vruchtbare grond en een toevoeging van organische mest aan de grond is prima. Op kleiachtige gronden dient zand en grit aan de grond te worden toegevoegd voor een goede drainage. Bij droogte de planten elke avond gieten.

Ziektes Akelei

Behalve larven van mineervliegen die de bladeren aantasten en bladluis op jong blad, heeft Akelei betrekkelijk weinig last van ziektes en plagen. Af en toe treffen we meeldauw aan op de bladeren.

Akelei snoeien

Akelei hoeft niet gesnoeid te worden maar lelijke en droge bladeren dienen regelmatig weggeknipt te worden. Als je niet wilt dat de plant zichzelf uitzaait dan dienen de uitgebloeide bloemstengels te worden geknipt. Ik raad je overigens aan om elk jaar minstens één bloem zich te laten uitzaaien, vanwege de korte levensduur van Akelei.

Akelei vermeerderen

De eenvoudigste wijze is Akelei zaaien in het voorjaar. Zaai ze binnen begin april en plant ze in mei buiten uit of zaai ze direct in de tuin. Gewoonlijk duurt het zo’n drie maanden voor de zaadjes ontkiemen.

Akelei kopen

Akelei is in ongelofelijk veel variëteiten te koop. Elke jaar komen er weer nieuwe bij. Er is een beperkt aanbod in de tuincentra maar in webshops zijn er heel veel verschillende Akelei soorten te koop. Kijk maar eens goed!

Akelei

Een droom van een bloem!

Klik hier voor Rob's tuinplanten of klik hier specifiek voor Rob's vijverplanten.